روستای سر سبز من
معرفی روستای سرسبز بالانج توسط سید هاشم طاهری بالانجی
بنده با توجه به علاقه و خاطرات و روزهای خوشی که در این محیط داشتم و برزگ شدم خواستم که محیط این روستای زیبا و سرسبز در عین حال ساده را به همه عزیزان معرفی بکنم از همه عزیزانی که در مورد این روستا و تاریخچه آن اطلاعاتی دارند خواهش میکنم که در تکمیل آن به بنده کمک بکنند و نظر بدهند . متشکرم
یکی ازروستای سرسبز وزیبا و جلگه ای شهر ارومیه را بیشتر بشناسیم: روستای بالانج مرکز دهستان جنوبی باراندوز چای می باشد که به روایتی بالانیش نیزقبلا میگفتندکه این روستا در استان آذربایجان غربی و18 کیلو متری درجنوب شهرستان ارومیه واقع شده است .وخود روستا در کنار جاده اصلی ارومیه- اشنویه و ارومیه به میاندوآب قرار گرفته است که به سه راهه مشهور است وگذر گاه بیش از 20 روستا از بالانج می باشد و استعداد تبدیل شدن به یک بخشداری را دارد که در حال حاضر خود روستا از چند محله تشکیل شده است عبارتنداز محله بالانج قدیمی –محله حاجی آباد – علی آباد .... که جمعیت این محله ها بیش از 3000 نفر می باشد ودر ایام کاری جمعیت بالانج بیش از 6000 نفر می باشد و ضمنا روستای تولکان که قبلا یکی از محلات روستای بالانج بود در حال حاضر برای خودش مسقل و دارای شورا می باشد روستای بالانج چون نگینی در بین درختان سرسبز محاصره شده است واز اطراف آن را رودخانه هایی جاری هستند که آب این رود خانه ها از کوههای بلند اطراف مانند دالامپر و بز سینا و ماه داغی و ملکه داشی و دره شهداو درین قلعه سرچشمه می گیرد و این رودخانه ها بدلیل سیلابی بودن چندین بار در طول تاریخ روستای بالانج راتخریب نموده گفتنی است در حال حاضر در بالانج چهار مسجد ( دومسجد اهل تشیع و دو مسجد اهل سنت ) و یک خانقاه و یک کلیسا وجود دارد . ( مسجدولی عصر بالانج یکی از قدیمی ترین مساجد منطقه محال باراندوزچای می باشدکه درطول تاریخ سه بار توسط سیل رودخانه بالانج (درین قلعه ) تخریب شده و دوباره با همت روستاییان بازسازی شده است و قدمت آن به بیش از 500 سال می رسد واز جلو مسجد یک رود کوچک به نام قوبو چایی می گذرد واین مسجد در مرکزیت روستای بالانج و در کنار جاده اصلی قرار دارد ) . ضمنا محل روستای بالانج در طول تاریخ با توجه به آتش سوزی و اپیدمی بیماریها پنج بار تغییر محل داده است که بقایای روستا های قبلی را می توان مشاهده کرد
شهدای روستای بالانج :
روستای بالانج یکی از مهمترین و استراتژیترین روستاهای شهرستان ارومیه می باشد خانواده های عزیز این روستا هم در اوایل انقلاب و هم در دوران دفاع مقدس فرزندان غیوری را تقدیم حفظ اسلام وحفظ آب و خاک کشور عزیز و قدرتمند مان نموده است که یادشان گرامی وروحشان شاد وراهشان تداوم باد اسامی آنها عبارتند از :
1- شهید ذولفعلی حسنی اولین شهید روستای بالانج
2- شهید احمد غفاری
3- شهید حبیب نا ئبی
4- شهید کتابعلی خدایی
5- شهید اصلان صوفی زاده
6- شهید داریوش اسد زاده
7- شهید مقصود سلطانی
8- شهید کریم جلیلی
9- شهید جلیل نائبی
10- شهیدرحمت فرهادی
11- شهید میر جواد سجادی
12- شهید تقی عظیم پور بالانجی
13-شهید جعفر مصطفی پور
14 - شهیدسرگون آکویانس بالانجی
15- شهیدالهوردی طلعتی
16 - شهید فرمان پسر ستار
17- شهید عوض پسر سید
18- بهار علی پسر ابراهیم
جانبازان دفاع مقدس روستای بالانج :
1- یدالله امانی
2- حسین حقی
3- مظفر غلام زاده
4- جعفر ثمره ای
5- حبیب بالانجی
6- زینال فرهادی
7-مرحوم میرداریوش سجادی
8- فرمان رمضانی
9- فرمان ستاری
زبان اصلی روستا ی بالانج از قدیم الایام ترکی آذری می باشد.
درروستای بالانج اقوام متعددی زندگی می کنند که تا سال 1365 شمسی اقوام ترک و مسیحی با مذاهب ( شیعه اثنی اشعری – اهل سنت - ارامنه – آشوری – یهودی ) در کنار هم زندگی می کردندو از سال 1365 شمسی بدلیل نا امنی مناطق ویا به جهت امرار معاش طوایفی از برادران و خواهران کرد زبان کم کم به روستای بالانج کوچ نمودند و ساکن شدند ودر حال حاضر زبانهای رایج ترکی و کردی و مسیحی می باشد واین اقوام درکنار هم در صلح وصفا زندگی می نمایند.
روستای بالانج دارای باغهای خیلی سرسبز و زیبا که انواع درختان میوه را دارا می باشد درختانی چون ( سیب و انگور وگلابی –هلو- گردو –زرد آلو – شلیلو – گیلاس – آلبالو – آلوچه –توت – بید – بادام - ...... ) در این باغات وجود دارد و پیشه اصلی مردم این روستا باغداری می باشد و در کنار باغداری به کاشتن کدو –هندوانه – خربزه – خیار – گوجه فرنگی – فلفل – انواع سبزیجات – آفتاب گردان – توت فرنگی – گندم – نخود – لوبیا – دانه های روغنی ...... نیزمبادرت می نمایند .و در بعضی از خانوارها حیوانات اهلی مانند گاو و گوسفند و گاومیش .... نیز برای استفاده خود شان نگهداری می کنند
آب و هوای این روستا به دلیل جلگه ای بودن دارای آب و هوای معتدل می باشد به طوری که چهار فصل سال در این منطقه به وضوح مشهود است و در زمستانها دارای برف و بهار بارانی و تابستان ملایم و در پاییز بارانی می باشد و در بعضی ازسالها در فصل پاییز بدلیل وزش باد بیشتر محصول درختی این منطقه ریزش می نماید و باعث خسارت قابل توجهی به باغداران می گردد . قبلا بیشترین باغات انگوردر منطقه باراندوز چای در روستا ی بالانج بود . که از سال 1350 در روستای بالانج بیشتر اهالی مبادرت به کاشتن درخت سیب نمودند ،بطوری که بهترین باغات سیب درحال حاضر در روستای بالانج می باشد واز این روستا کاشتن سیب به سایر مناطق گسترش پیدا کرد
رودخانه ها (باراندوز چای- بالانج چای) : رودخانه بالانج از دو سر شاخه اصلی باراندوزچای و بالانج چای تشکیل شده است. سرشاخه باراندوزچای از ارتفاعات مرزی ایران و ترکیه و از دامنههای غربی کوه های دالامپر و بز سیناسرچشمه میگیرد. این شاخه از دشت زیوه عبور کرده و در طی مسیر خود تغییر جهتهای متعددی میدهد. سرشاخه بالانج‌چای که از ارتفاعات کشوغزان و احمد والی در شمال اشنویه و دره شهداء و درین قلعه از کوههای ماه داغی سرچشمه گرفته و در امتداد شمال در کنار جاده اشنویه به ارومیه ادامه مسیر داده و پس از طی مسافتی و دریافت شاخه های کوچک متعدد در حاشیه غربی جاده مذکور به یکی از شاخه های باراندوز چای در جنوب روستا ی اوزان و تومتر در نزذیکی قبرستان بادکی به هم وصل می گردند. رودخانه باراندوزو بالانج پس از ورود به دشت ارومیه به شعبات مختلف تقسیم میگردد وضمنا این دو رود خانه در نزدیکی روستای گلدانلو وزیوک به هم می پیوندند وپس از عبور از کنار روستای خضر آباد در انتها در شمال آبادی جیران به باتلاقهای شور ساحل دریاچه ارومیه میریزند. آب این رودخانه ها در طول سال جاری است با توجه به اینکه باغات درختی ،زیادی در اطراف این رودخانه ها بوجود آورده اند باعث شده که آب این رودخانه ها بیشتر مصرف باغات بالا دست گردد ودر ماههای تیر و مرداد و شهریور آب آن به زمینهای پایین رودخانه کمتر برسد یکی از کارهای خوبی که در مسیر این رودخانه ها انجام یافته ساختن آب بند هایی جهت تقسیم مساوی آب به نسبت مقدار اراضی روستاها می باشد که این ابتکار و پی گیری آنجام آن توسط حجت الاسلام والمسلمین حاج آقا حسنی و مرحوم حاج آقا سید علی طاهری می باشد قبلا درساختن محلهای آب بند روستاها جنگ و درگیری های زیادی بین روستائیان اتفاق می افتاد که در یکی ازاین در گیریهای بین روستا ئیان دهستان جنوبی و دهستان شمالی باراندوز چای در کنار رودخانه باراندوزچای اگر مرحوم حاج آقا سیدعلی طاهری (رحمت اله علیه ) میانجگری نکرده بودند تقریبا در این درگیری احتمال داشت چندین نفر جان خودشان را از دست می دادند و بیشتر خانواده ها داغدار می شدند
معرفی پل باراندوزچای ( خان کورپسی )
این پل دوره قاجاری در حدود پانزده کیلومتری جاده بالانج - ارومیه، بر روی رودخانه " باراندوز" نرسیده به روستای بالانج ساخته شده است. پل باراندوز چهل متر طول، پنج متر عرض، شش چشمه بزرگ باقوس جناقی و پنج چشمه طاق کوچک با طاق رومی دارد. جهت پل شمالی – جنوبی است و پنج پایه دارد. دیوار پایه ها با تخته سنگ های بزرگ مکعبی شکل با ملاط آهک ساخته شده اند. ولی داخل دیواره پایه ها را با لاشه سنگ های ریز و درشت و با ملاط آهک پر کرده اند. اندازه این پایه ها بدون احتساب آب شکن ها 60/3 ×55/5 متر و ارتفاع آن ها 80/1 متر است .
پایه های پل در جهت مخالف جریان آب، دارای آب شکن های مثلثی شکل به اندازه 50/2 متر است. این آب شکن ها نیز با تخته سنگ های بزرگ مکعبی شکل با ملاط آهک تا قسمت پایه طاق ها بالا برده شده اند .
چشمه های پل باراندوز دو به دو با هم مساوی و هم اندازه هستند و چشمه های وسطی یعنی چشمه سوم و چهارم بزرگ ترین چشمه های این پل به شمار می روند .
علاوه بر چشمه های بزرگ، چشمه طاق های کوچک بر روی پنج پایه این پل قرار دارنداین چشمه طاق های کور علاوه بر جنبه تزیینی، برای کم کردن بار اضافی پل در روی آن تعبیه شده اند
اندازه این چشمه طاق ها به طول 20/1 متر و به ارتفاع 20/1 متر است. و با طاق هلالی یا رومی و با آجر پوشیده شده اند. بدنه پل را با آجرهای سرخ رنگ تا قسمت گذر پل بالا برده اند و داخل دیواره های بدنه را با قلوه سنگ های رودخانه ای و ملاط آهک پر کرده اند. در بدنه پل علاوه بر چشمه طاق های کور، نیم ستون های تزیینی نیز تعبیه شده است .
منبع: میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی
ایران - آذر بایجان غربی - شهرستان ارومیه - روستای بالانج – قالا دوشو
قالا دوشو -- تپه ای بود در روستای بالانج که روبروی مسجد ولی عصر واقع شده بود این تپه به علت آفتاب گیر بودن مردم روستا در روزهای سرد آفتابی در آنجا جمع می شدند مخصوصا در ایام عید نوروز که بازیهای (آراداقالدی - قعیش قعیش - جولایا آدی - کوزآغاش - قوالاقاشده - قرمز یومورتا - بادام - مش داش - پله دسته -گیزلن پوپ - شار - گردکان یا جعویز - الم یاندی - زو - خط در چین - دوزوم - کش - عمو زنجیر باف - اوشدو اوشدو - گل یا پوچ - قوناخ با جی - چله قودو )را انجام می دادند .در حال حاضر از بالای قالادوشو جاده اصلی را عبور داده اند و ضمنا بخشداری مرکزی با هماهنگی شورای و دهیاری روستا مغازه های دستفروش در بالای آن و کنار جاده اصلی راه اندازی نموده است، که آن ماهیت اصلی خودرا از دست داده است . و به زیبایی روستا نیز لطمه وارده آورده اند .درحالی که برای زیبایی روستا و چشم انداز خوب آن بهتر از این می توانستند اقدام نمایند .
آب آشامیدنی روستا:
آب آشامیدنی روستا قبلا از طریق چشمه های اطراف روستا ( داش بولاغی – مسجد بولاغی (بالای آن ساختمان دهیاری را ساخته اند )– شوشورا بولاغی (نام جدید ایللر بولاغی)) تامین می شد ولی در حال حاضر آب روستا از طریق چاه عمیق به وسیله لوله کشی خانه به خانه تامین می شود و دارای آب بهداشتی می باشدو یک نفر از اهالی نیز مسئول نگهداری آن می باشد
اولین های روستای بالانج نسبت به سایر روستا های محال باراندوز چای:
1- اولین مدرسه درروستای بالانج ساخته شده است که زمین آن توسط آقای بیو ک خان فتحی اهداء شده است
2- اولین شرکت تعاونی روستایی (1338) که اولین مدیر عامل مرحوم حاج آقا سید علی طاهری بالانجی بودند که مرحوم حاج آقا طاهری در سطح استان جزو اولین مدیر عامل می باشند
3- اولین پاسگاه ژاندارمری ( زمین پاسگاه توسط آقای مشیری خان اهدا شده بود ) که قبلا در ورودی روستا قرار گرفته بود ولی حال در وسط روستا و کنار جاده اصلی ارومیه - اشنویه می باشد
4- اولین خانه انصاف که به مشکلات روستائیان رسیدگی می کردند و ضمنا دارای کتابخانه بود و به فعالیتهای فرهنگی روستا نیز می پرداخت
5- اولین مهد کودک
6- اولین شورای اسلامی روستایی (حاج سیدعلی طاهری – حاج حسین حسین بیگی – فتح اله امانی )
7- اولین دهیارروستا ی بالانج ( سید ضیاءالدین طاهری )
8- اولین پست و تلگراف بالانج
9- اولین خدمات مروج کشاورزی
10- اولین درمانگاه (در سال 1336 در روستا افتتاح شد و در محوطه میدان روستا در نبش کوچه ودر ساختمان بیوک خان فتحی قرار گرفته بود و کارکنان آن متشکل از یک نفر پزشک بنام دکتر زارع و یک نفر مستخدم که پزشک محترم هم کار طبابت را به عهده داشت و هم مسئول داروخانه بود و هم کار تزیقات و پانسمان را انجام می داد و بیش از سی روستا تحت پوشش این درمانگاه بودند و روستائیان خیلی از این پزشک به نیکی یاد می کنند که ساختمان این درمانگاه در سال 1347 توسط سیل ویران شد
11- اولین مرکز بهداشتی درمانی روستایی بعد از خرابی درمانگاه قدیمی در سال 1348 در کنار جاده اصلی و کنار رودخانه احداث گردید که زمین آن توسط آقای سیفعلی مولود پور اهدا گردید. و مجددا با توجه به فرسودگی ساختمان آن مرکز مجددا در سال 1396 باز سازی گردید
12- اولین مرکزتسهیلات زایمانی
13- اولین روستا استفاده کننده از برق سراسری
14- اولین فروشگاه تعاونی روستایی
15- اولین واحد فوریتهای پزشکی ( اورژانس 115 )
16- اولین حمام مجهز که این حمام باعث شد بیشتر بیماریهای عفونی و قارچی از سطح روستا ریشه کن بشود . ضمنا زمین آن برای احداث از طرف مرحوم اوستا نوروزنوروزیان اهدای شده بود .
امکانات فرهنگی و خدماتی دولتی :
1- خانه بهداشت بالانج
2- مرکزخدمات جامع سلامت شبانه روزی بالانج
3- مساجد (3مسجد) - یک خانقاه -یک کلیسا
4- پایگاه مقا ومت بسیج
5- مدارس ابتدایی – راهنمایی – دبیرستان
6- مهد کودک ویا خدمات بهزیستی
7- مخابرات و تلفن
8- پاسگاه نیروی انتظامی بالانج که زمین اهدایی آن از طرف خانواده مرحوم مشیری اهدای شده است
9- سالن ورزشی
10- روستا دارای شورا اسلامی و دهیار می باشد یکی از عادتهای خوب این روستا در این مورد این است که هر موقع در انتخاب شورا اعضاء آن از هر قومی انتخاب شود اهالی برای آن احترام خاصی قائل می باشند و از آنها حرف شنوی دارند
11- خدمات کشاورزی
12- جایگاه سوخت
13- شرکت تعاونی روستایی
14- فروشگاه تعاونی مصرف
15- خانه کتاب که در سال 96 باهمکاری جوانان روستا و شورای اسلامی و دهیاری راه اندازی گردید
16- خانه بهداشت تولکان که زمین آن از طرف خانواده مرحوم حاج سید علی طاهری اهدای شده است
امکانات بخش خصوصی روستا :
1- فروشگاههای تهیه و توزیع موادغذایی
2- کلنیک پزشکی ودندانپزشکی
3- داروخانه
4- قصابی
5- قهوه خانه
6- رستورانهای غذا خوری
7- انواع نانوایی
8- بستنی فروشی
9- فروشگاه لوازم و تجهیزات برق –تاسیسات – مکانیکی
10- تعمیرات مکانیکی و برقی
11- کارگا ه چوب بریها
12- سم فروشی
13- تیر آهن فروشی
14- تعمیرات انواع خودرو و انواع موتورها و دو چرخه......
15- قنادی
16- آرایشگاه
17- جعبه و پوشال فروشی
18- تاکسی تلفنی
19- بنگاههای معاملاتی
20- فروشگاه لوازم خانگی
21- مرغ فروشی
22- دفاتر بیمه
وادی های رحمت :
1- قبرستان گنبعز یا گنبد که بیش از هزار سال قدمت دارد (که سه نسل از اجداد من در این قبرستان مدفون هستند ودو یا سه نسل از اجداد من نیز در قبرستان کنار روستای باراندوز دفن شده اند واین قبر ها مورد عنایت اهالی منطقه می باشند ) واقع در کنار جاده روستای توپوز آباد
2- قبرستان اران آغاجی (واقع در کنار جاده اشنویه چسبیده به روستای تولکان )
3- قبرستان بادکی ( واقع در کنار جاده اشنویه یک کیلو متری روستای تولکان )
4- قبرستان مسیحیان ( واقع در کنار جاده قدیمی بالانج به روستای توپوز آباد )
فرهنگهای رایج در روستا ی بالانج:
1- عروسیها
2- مجالس ترحیم : مشارکت اهالی روستائیان در این امر قابل ستایش می باشد به طوریکه همه کارهای کفن ودفن وبرگزاری مراسم و پذیرایی از مهمانیها را روستائیان خودشان انجام می دهند
3- مهمانیها ( خیلی ساده و بی ریا انجام می گیرد )
4- چهارشنبه سوری
5- عید نوروز
6- جشنها ی ملی و مذهبی
7- بزرگداشت سالروزها
8- غذاهای محلی : آبگوشت - سیرابی - کله پاچه - کوفته - انواع دلمه (مو -کلم - بادمجان - کدو -کمبوزه - گوجه فرنگی -... ) آش (دوغ - ماست - کشک - ترش - کلم - گول آغا - وسبزیهای کوهی ) - اوماج آشی - ترشولی - آش بلغور - ماش شورباسی - عدس شورباسی - قره ماش شورباسی - قیله شورباسی - گوزلمه - اشکنه - بورانی هویج و لوبیا - یتیمچه - انواع سرخ کردنی - خاکینه - کاچی - شیر برنج - - قورمه سبزی - قیمه پلو - چلو مرغ - لوبیا پلو - عدس پلو - قره ماش پلو - کعته - قابله (بلغور +کشمش+سبزی ) -املت -
9- نوشیدنیهای محلی : شربت بید مشک - شربت بادرنجبو - شربت آلبالو - شربت دوشاب - دوغ - شربت اسکنجبین -
عرقیجات : عرق ( بیدمشک - بادرنجبو - نعناع - شاه استرم - پونه - گلاب - یونجه - قیز یاغی )
10- چیدن سیب درختی (از 5 مهر ماه چیدن سیب را شروع می نمایند )
11- چیدن انگور ( از بیستم شهریور ماه شروع به چیدن انگور می شود که محصولات انگور ( آبغوره - برگ مو - کشمش - مه لاغ - دوشاب - رب انگور - سبزه - ریچال - تیاندیبه - پولوش - سرکه )
12- مراحل پخت دوشاب ( شیره پزی ) بعد از چیدن انگور ها و شستشوی آنها انگور ها را در جای مخصوص (تاوا ) ریخته و با پا له می کنند و آب حاصل را در تاغار های بزرگ تا سه چهارم آن را پر کرده و خاک سفید یک یا دو آب گردن ریخته با جوب به هم می زنند و می گذارند یک الی دو ساعت بماند تا خودش بریده شود (کعسعر ) بعد کف ها را برداشته دوباره به هم می زنند تا آب انگور شیرین و گوارا برای پخت آماده شود و بعد از ریختن آب انگور صاف شده به تییان ( ظرف مسی بزرگ ) و گذاشتن روی اجاق پختن آن را شروع می نمایند
13- مراسم عزاداری شهیدان کربلا درماه محرم : که از اول ماه محرم شروع می شود .و درروزهای تاسوعا و عاشورا دسته زنجیر زنان در خیابانهای روستا به زنجیر زنی می پردازند و ضمنا دسته زنجیر زنی را به امامزاده های اطراف می برند و اهالی روستا ( شیعه و اهل سنت ) نیز زنجیر زنان را همراهی می نمایند.
برپایی مراسم عزاداری سالار شهیدان در روستای بالانج
14- بازیهای محلی (آراداقالدی - قعیش قعیش - جولایا آدی - کوزآغاش - قوالاقاشده - قرمز یومورتا - بادام - مش داش - پله دسته -گیزلن پوپ - شار - گردکان یا جعویز - الم یاندی - زو - خط در چین - دوزوم - کش - عمو زنجیر باف - اوشدو اوشدو - گل یا پوچ - قوناخ با جی - چله قودو ) نحوه انجام آنها را بزودی خواهم نوشت .
15- آوازهای محلی (آواز های آشیق های محلی )
16- پختن رب گوجه :
17- ختنه کودکان : اهل خانواده دور هم جمع می شوند وضمنا تخم مرغ سرخ کرده آماده می نمایند و به دست کودک می دهند
18- دندان در آوردن نوزادان : هدیح می پزند (گندم را آب پز می نمایند ) و فامیلها و آشنایان می فرستند و آنها هم در عوض هدیه ای به آنها ارسال می دارند
19-
(( توجه : برداشت مطالب و تصاویر همراه با ذکر منبع برای عموم آزاد می باشد .
